Devlet-i Âliyye
Zenker sözlüğünde
Osmanlı Devleti'nin adı olarak iki madde buluyoruz.
"devlet-i 'aliyye". Yani "Yüksek Devlet".
Karşılığında şunlar yazılı:
D. ´ALIJE
la sublime porte/ die hohe Pforte
Zenker. 1866, Lexica 21, S. 442
Yani yüksek kapı. (=Bab-ı Âlî).
Ondokuzuncu yüzyılda Zenker, devlet olarak Bab-ı Âlî'yi görüyor ve bunda haklı. Yüksek kapı, devletin idare edildiği yer.
Başlangıçta vezirlere danışmanlık görevi veren padişahlar, zamanla devletin idaresini onlara devrediyorlar.
Topkapı Sarayı'na yakın olması için bugün Cağaloğlu denilen yerde yaptırılan konaklarda oturuyorlar.
Osman III. (1676 - 1756) beş yaşında girdiği kafesden ellibir yıl sonra ellialtı yaşında çıkıyor ve padişah oluyor (1754). Kafesde öğrendiği tek şey, terlik yapmak. Devleti, doğal olarak, keyfine göre sık sık değiştirdiği vezirler yönetiyor.
III. Osman 1756'da
Cağaloğlunda bir "Sadrazamlık Konağı" yaptırıyor. İşte Bab-ı
Âlî" bu.
Osmanlı Sarayı için devletin resmi adı "devlet-i âliyye", yani "Yüksek Devlet" olarak kalıyor..
Devlet-i ´Othmâniyye
Zenker'de devletin adı olarak bir madde daha var:
D. ´Osmânie
l´empire ottoman/ das türkische Reich.
Zenker. 1866, Lexica 21, S. 442
"devlet-i ´othmâniyye". Yani "Osmanlı Devleti".
Osmanlı'ca
tabirde ne "Türk" var, ne de "İmparatorluk".
Buna rağmen Zenker Fransızca'ya "ottoman"-, Almanca'ya "türk
imparatorluğu" olarak çeviriyor.
Neden?
Yalnız Zenker değil, Fransızlar ve Almanlar Osmanlı'nın bir imparatorluk olduğunu biliyorlar.
Fransa Osmanlı'nın çok uzun süreli müttefiki. Dolayısı ile Fransızlar devletin adını biliyor.
Almanca'da Osmanlı'ya neden "Türk" denildiğini kitabımızın bundan sonraki bölümlerinde göreceğiz.
Osmanlılar
1860’lý yýllarda ortaya çýkan reformcu akýma "yeni Osmanlýlar" yahut "Genç Osmanlýlar" deniliyor.. (Namýk Kemal, Ziya Paþa, Ali Suavi...)
Âmâlimiz
efkârımız ikbâl-i vatandır
Serhadimize kal'a bizim hâk-i bedendir
Osmanlılarız ziynetimiz kanlı kefendir
Gavgâda şehâdetle bütün kâm alırız biz
Osmanlılarız, cân veririz, nâm alırız biz.
Namık Kemal ( 1840 - 1888 )
1880lerde Fransızların "Jeunes-Turcs" diye adlandırdığı hareket kendisini "Osmanlılar" olarak görüyor.
1908 darbesinden sonra İttihat Terakki için bestelenen, devrin en tanýnan marþlarýndan birinin sözleri þöyle:
Vicdaný muazzam olan Osmanlýlarýz biz
Peymanýna (=Farsça, anlaþma, birlik) kanun koyan Osmanlýlarýz biz
Enver ve Niyazi, unutulmaz o isimler
Yaþa vatan çok yaþa, yaþa millet çok yaþa, yaþasýn osmanlýlar, yaþasýn þanlý ordu
Ýnternet
Kaynaklarý: Ortayli, 18.01. 2020
Her ne kadar İttihat Terakki içinde Mehmed Ziya (Gökalp) ve Moiz Cohen (Tekinalp) gibi kendilerini "Türk" olarak adlandıranlar varsa da, Osmanlı Devleti'nin yıkılışına kadar devlet için resmi olarak hiçbir zaman "Türk" ismi kullanılmmamýþtýr.