Katil Osman'ın okuma yazması yok. Harem diye bir şeyin varlığından haberi olamaz.
Osman'dan sonra Bursa, Manisa ve Edirne'de saraylar yaptırılıyor. İlk saraylarda bir Harem teşkilatına dair herhangi bir bilgimiz yok.
Erken Osmanlı döneminin Bursa, Manisa ve Edirne saraylarının hiyerarşik mekân dağılımı hakk?nda fikir yürütmek zordur. Ancak şehzadelerin Anadolu sancaklarına sancak beyi olarak tayin edilmelerinin XVII. yüzyıl başlarına kadar sürmesi Bursa, Manisa, Amasya, Konya gibi şehirlerdeki saraylarda birer harem dairesi bulunmasını gerektirir.
İnternet Kaynakları: Esemenli, 02. 11. 19, B71B/13
Bu harem dairelerinin sonradan kurulmuş olması gerekir.
Murad I. 1363de Hadrianopolis'i (bugün Edirne) işgal ediyor. Burada bir saray yaptırıyor.
Bu sarayda bir harem var mı? Murad I. işgal ve yağma savaşlarında pek çok esir alıyor. Kadın, erkek, çocuk. Bunların hepsi öldürülmüyor. Bir kısmı köle ediliyor, çalıştırılıyor yahut asker olarak kullanılıyor. Bunlara tecavüz edildiğini biliyoruz. Ama sarayda bir harem teşkilatı var mı?
Buna dair elimde bir bilgi yok.
İlk Osmanlı sultanları siyasi sebeplerle komşu ülkelerin prensesleri ile evleniyorlar. Bunları köle olarak hareme hapsetmeleri mümkün değil.
Bundan sonraki yıllarda Bulgaristan'daki fetihler daha ileri götürüldü ve Çar Ivan Şişman, dostça karılık olarak (kızkardeşi Mara (Tamara)'yı Murad'a karı olarak vererek mümkün olanı kurtarmayı denedi.
(Ç: MGS) İnternet Kaynakları: Schändlinger, 06. 11. 19, B71B/15
İlk dönemlerin Osmanlı saray haremleri hakkında kesin bilgilere ulaşılamamasının bir sebebi de ilk Osmanlı sultanlarının haremlerini, câriyelerin yanı sıra komşu hükümdarların prensesleriyle kurmalarıdır. Osmanlı yönetiminden fedakârlık bekleyen bu prensesler, Osmanlı saray hareminin hukukî bütünlüğünü ve merkezî kurumlaşmasını engellemişlerdir. İlk hükümdarların bu tip siyasî nikâhlanma şartları ve törenleri hakkındaki bilgiler, bu kadınların, sultanların mutlak otoritesindeki bir harem kavramına uygun olmadıklarını göstermektedir.
İnternet Kaynakları: Esemenli, 02. 11. 19, B71B/13
Saray-i
Cedid-i Amire
Bir "devlet kurumu" olarak harem teşkilatı, bu güne kadar elime geçen bilgilere göre, ilk olarak Murad II. döneminde kuruluyor. Haremin de yer aldığı saraydan günümüze sadece bazı kısımlarının harabeleri kalmış.
425 yıllık tarihi boyunca üzerinde barındırdığı eşsiz güzellikteki sarayları, köşkleri, kasırları ve diğer birimleriyle, Topkapı Sarayı ile boy ölçüşebilecek kadar öneme ve değere sahip olan bu sarayın bölümlerinden ne yazık ki bir kısmı günümüze ulaşmıştır.
Sultan II. Murad tarafından Tunca'nın batısında, 3 milyon metrekare alan üzerine inşaatına başlanan Saray, II. Murad'ın 1451'de ölümünden sonra oğlu Fatih Sultan Mehmed tarafından Mimar Şahabeddin'e yaptırılarak tamamlatılmış ve 425 yıl süreyle tipik bir Osmanlı sarayı olarak hizmette kullanılmıştır.
Etrafı kalın ve yüksek duvarlarla çevrili olan Saray, 5 ana meydan ve bu meydan içinde bulunan yapılardan oluşuyordu.
Edirne sarayının en görkemli zamanı, padişah IV. Mehmed'in (Avcı) saltanatlığını sürdüğü dönemde yaşanmıştır.
İnternet Kaynakları: Trakyanet, 06. 11. 19, B71B/16
Sarây-ı
Cedîd adıyla bilinen ve XIX. yüzyıl sonlarında tamamen harap olan Edirne
Sarayı, kurumlaşmış Osmanlı imparatorluk sarayları hakkında bir fikir
vermektedir. Osmanlı devlet mekanizmasının Fâtih Kanunnâmesi ile şekillendiği
dönemin öncesinde yapımına başlanan (XV. yüzyıl ortası) bu saray, Tunca
nehri kıyısında sınırlanmamış bir alan üzerine yerleştirilen yapılardan
ve avlulardan meydana gelir. Sarayın ilk dönemlerinden kalan Bîrun ve
Enderun yapılarının sıralanması Topkapı Sarayı'nın teşkilatlanmasını hatırlatırsa
da bu sarayın harem planlaması büyük ölçüde XVII. yüzyılda yapılan yeni
düzeniyle bilinmektedir. Osmanlı saray haremi şemasını veren Edirne Sarayı'nın
haremi, Topkapı Sarayı'ndaki gibi Enderun Avlusu ile Alay-Divan Meydanı'ndan
oluşan selâmlık bölümünün yanında geniş bir alanı doldurur.
İnternet Kaynakları: Esemenli, 02. 11. 19, B71B/13